آزمایش ارزش ماسه ای یا SE

آزمایش ارزش ماسه ای

آزمایش ارزش ماسه ای برای تعیین نسبت حجم ماسه به کل خاک ( ماسه، لای، رس ) و همچنین تعیین میزان جذب آب ریزدانه و تورم آنهاست.

این آزمایش تعیین می کند که ماسه تا چه حد تمیز است و هرچه درصد ریزدانه داخل ماسه ها کمتر باشد، ماسه تمیزتر خواهد بود.

هر چه ماسه تمیزتر باشد، در نتیجه ماسه مورد نظر ریز دانه کمتری دارد و برای فعالیت های خاصی که  نیاز به ماسه تمیز است، مناسب خواهد بود.

آزمایش ارزش ماسه ای برای اجرای مخلوط بتنی نیاز است یا زمانی که در مکانی لایه ای زهکش قرار دهند و مصالح دانه ای بخواهند.

این آزمایش برای کنترل مصالح به کار رفته می تواند بسیار مفید باشد، دانه ای بودن تنها کافی نیست، باید میزان ریز دانه نیز کنترل شود و حتی در حد صفر باشد.

آزمایش ارزش ماسه ای یا SE مقدار ذرات ریزتر از 0.06 میلی متر در ماسه ای که در بتن به کار برده می شود را تعیین می کند.

کاربرد آزمایش ارزش ماسه ای

خاک رس به صورت پوشش روی سنگدانه ها دیده می شود که موجب عدم چسبندگی بین خمیر، سیمان و سنگدانه ها می شود.

کاربرد آزمایش ارزش ماسه ای این است که مواد ریزدانه مضر لای و گرد و غبار مشخص شود؛ اندازه ذرات لای 2 تا 60 میکرون است.

این ذرات روی مقاومت و دوام بتن تاثیرگذار است، بنابراین شناخت میزان واقعی ذرات ریزتر از 0.06 میلی متر مهم است.

لای و گرد و خاک می توانند با خاک رس روی سنگدانه ها به صورت پوششی یا به صورت آزاد وجود داشته باشند.

این ذرات ریز با داشتن سطح زیاد سبب می شود مقدار آب لازم برای مرطوب شدن تمام ذرات در مخلوط بتن افزایش یافته، کاهش مقاومت بتن را موجب شود.

سنگدانه های مصرفی در بتن باید سخت و پایا باشند و کاربرد آزمایش ارزش ماسه ای برای این است که مواد زیان آور موجود در آن ها تعیین شود.

برای سنجش کیفیت ماسه از آزمایش خاک های دیگری مانند آزمایش دانه بندی، تعیین مدول نرمی، تعیین درصد دانه های گذشته از الک نمره ۲۰۰ هم استفاده می شود.

مزایای آزمایش ارزش ماسه ای

از مزایای آزمایش ارزش ماسه ای برای محاسبه نسبت حجم ماسه به کل خاک و میزان جذب آب ریزدانه و تورم آن ها استفاده می شود.

در کارگاه های ساختمانی و عمرانی آزمایش SE ملاک پذیرش ماسه برای خرید یا استفاده آن در بتن است.

وجود ماسه زیاد نسبت به ریزدانه ها در خاک، برای زیرسازی راه ها و ساخت سدهای خاکی، باعث پایین آمدن درصد آب بهینه و رسیدن سریع تر خاک به تراکم نسبی می شود.

میزان زیاد ریزدانه در آسفالت موجب مصرف بیش تر نیرو و در نتیجه باعث سست شدن و وارفتن آسفالت زیر بارهای وارده می شود.

نسبت ماسه به ریزدانه ها در ساخت بتن روی مصرف آب، تراکم بتن، نفوذ پذیری و مقاومت در برابر هوازدگی تاثیرگذار است.

مزایای آزمایش ارزش ماسه ای از نظر اقتصادی نیز اهمیت دارد، چون علاوه بر متغیر بودن خصوصیات فیزیکی، قیمت ماسه شسته شده از قیمت ماسه شسته نشده، بیش تر است.

محاسبات آزمایش هم ارز ماسه ای (SE)

مقدار درصد یا ارزش ماسه ای با دقت ۰.۱ با استفاده از فرمول ذیل و دو قرائت صورت گرفته ، محاسبه می گردد.

میزان ارزش ماسه ای قابل قبول در خاک های مختلف

انواع روش های ایجاد حرکت رفت و برگشتی در آزمایش ارزش ماسه ای

تکان دهنده مکانیکی

یکی از انواع روش های ایجاد حرکت رفت و برگشتی در آزمایش ارزش ماسه ای است.

تکان دهنده مکانیکی باید بتواند سیلندر پلاستیکی را در طول رفت و برگشت ۱±۲۰۳.۲ میلی متر به تعداد ۲±۱۷۵ بار در دقیقه تکان دهد.

تکان دهنده نیمه اتوماتیک

آزمایش ارزش ماسه ای که باید ۱۰۰ حرکت رفت و برگشت کامل را در محدوده زمانی ۵±۴۵ ثانیه در طول رفت و برگشت ۵.۰۸±۱۲۷ میلی متر انجام دهد.

تکان دهنده دستی آزمایش ارزش ماسه ای

که لازم است سیلندر پلاستیکی را به صورت افقی نگهداشته و در مدت ۳۰ ثانیه تعداد ۹۰ ضربه رفت و برگشت افقی به سیلندر اعمال شود.