آزمایش جعبه L

 مقدمه آزمایش:

اين آزمايش بر اساس يك طرح ژاپني براي بتن زير آب ( ترمي ) بنا نهاده شده است و توسط Petersson مورد استفاده قرار گرفته و تشريح شده است.

اين آزمايش رواني بتن را مورد ارزيابي قرار مي دهد و همچنين تا حدي قابليت انسداد بتن را در برابر ميلگردها نشان مي دهد.

وسيله مورد نظر شامل يك جعبه با مقطع مستطيل و به شكل يك L ميباشد و داراي يك بخش افقي و يك قسمت قائم است كه توسط يك دريچه متحرك از يكديگر جدا شده اند.

در جلوي دريچه ميلگردهایي بصورت قائم قرار دارد كه پس از باز شدن دريچه بتن بخش قائم مي تواند از دريچه و ميلگردها عبور كرده و به بخش افقي وارد شود.

با توقف جريان، ارتفاع بتن در انتهاي بخش افقي و بتن باقيمانده بخش قائم بدست مي‌آيد و از تقسيم اين دو برهم، شيب بتن در حالت سكون را نشان مي دهد و قابليت عبور از ميله ها را به نمايش ميگذارد .

بخش افقي ميتواند در فواصل 200 و 400 ميليمتري دريچه علامت گذاري شود و زمانهاي رسيدن بتن به اين نقاط اندازه گيري گردد . اين زمانها بعنوان زمان T₄₀,T₂₀ شناخته مي شود و مشخصه اي براي قابليت پر كردن (رواني) است .

قطر ميلگردها و فاصله آنها مي تواند با آنچه در شكل آمده است متفاوت باشد و طبق شرايط واقعي پروژه تغيير يابد . معمولاً سه برابر حداكثر اندازه سنگدانه ميتواند فاصله مناسب تلقي شود با اين حال براي مشخص كردن قابليت عبور بتن ميتوان فواصل ديگري ( كمتر يا بيشتر ) را مد نظر قرار داد.

وسايل آزمايش :

دستگاه جعبه L كه با ماده محكم و غير جاذب ساخته شده است. بهتر است طلقي و از جنس Perspex , plaxiglass  باشد تا درون آن ديده شود. ماله يا كمچه ، سرتاس ، كرونومتر ، خط كش

نحوه انجام آزمايش :

حدود 14 ليتر بتن مورد نياز را كه طبق استاندارد نمونه گيري شده است بايد مورد استفاده قرار داد. ابتدا وسيله را روي سطح محكم و تراز (افقي) قرار دهيد. مطمئن شويد كه دريچه كشویي به خوبي كار ميكند و براحتي بالا و پائين مي رود و دريچه را ببنديد.

داخل قسمت قائم را آب بريزيد و دريچه را باز كنيد تا آب خارج شود و بخش افقي نيز مرطوب گردد. بهرحال آب را از دستگاه خارج كنيد. دريچه را بسته و بخش قائم را با بتن پر كنيد. اجازه دهيد به مدت يك دقيقه بتن در اين قسمت باقي بماند.

سپس دريچه را باز كنيد تا بتن به بخش افقي وارد شود. همزمان بايد كرونومتر را بكار اندازيم و زمان رسيدن بتن به علامت 200 و 400 ميليمتري اندازه گيري نمایم.

وقتي بتن از حركت باز ماند ارتفاع H₂ ,H₁   ( در ابتدا و انتهاي بتن ) را اندازه‌گيري نمائيد . نسبت H₂/H₁ را محاسبه كنيد، اين نسبت را ضريب انسداد يا نسبت بلوكه شدن مي نامند. تمام آزمايش بايد ظرف 5 دقيقه انجام شود.

تفسير و ارزيابي نتايج آزمايش :

اگر بتن همچون آب جريان يابد 1 =H₂/H₁ مي گردد. هر چه بتن نتواند بخوبي جريان يابد و از ميلگردها رد شود نسبت مزبور از 1 کمتر مي شود و از يك فاصله مي گيرد.

گروه تحقيقات EU حداقل نسبت انسداد را 8/0 پيشنهاد داده‌ است اين نسبت مشخصه اي براي سهولت جريان را نشان مي دهد اما بطور كلي توافقي در مورد مقدار اين نسبت وجود ندارد.

درصورتيكه سنگدانه هاي درشت انسداد آشكاري را در پشت ميلگردها بوجود آورد مي توان آنرا از طريق مشاهده مشخص نمود .

آزمايش جعبه L بصورت گسترده‌اي ميتواند در آزمايشگاه مورد استفاده قرار گيرد و شايد بتوان در كارگاه نيز از آن بهره گرفت نتيجه آزمايش قابليت پر كردن و عبور را نشان مي دهد و مورد ارزيابي قرار مي گيرد.

همچنين فقدان پايداري جدي (جداشدگي) را ميتوان با چشم مشاهده نمود. درصورتيكه جعبه از نوع طلقي و قابل مشاهده نباشد بايد آنرا بريد و داخل آنرا ديد.

متاسفانه فعلاً در مورد جنس، ابعاد و ميلگردهاي دستگاه توافقي وجود ندارد. بنابراين مقايسه نتايج موجود در تحقيقات، مشكل بنظر ميرسد. روشن نيست كه اثر جداره دستگاه بر رواني بتن چگونه است.

اما قطر و فاصله ميلگردها تا حدي بايد مشابه وضعيت معمول در كارگاه باشد. براي آزمايش دو نفر آزمايشگر (بويژه براي اندازه گيري زمان) لازم است. خطا تا حدي در اين آزمايش از جانب آزمايشگر غير قابل اجتناب است.